Voel jij je ook als een typische dokter in corona-tijd?

Voel jij je ook als een typische dokter in corona-tijd?

Eind februari werd de eerste besmetting met Covid-19 vastgesteld in Nederland. Toen dachten de meesten van ons nog dat het zo’n vaart niet zou lopen. Inmiddels weten we beter…

De wereld zoals we die kennen is helemaal veranderd. Zo ook het dagelijkse werk van artsen. Sommigen werken extra hard, draaien meer uren en krijgen hun rooster pas vlak van tevoren. Anderen hebben het juist rustig: de gewone poli’s en spreekuren zijn weggevallen. De consulten worden zoveel mogelijk telefonisch of via beeldbellen gedaan.

Ik herken in de verhalen van de artsen die ik spreek en in de berichten die ik lees de emoties waar ik in het vorige blog over schreef. De angst om ziekte van naasten en om zelf ziek te worden. De boosheid om gebrek aan beschermingsmiddelen en frustratie om samenwerkingen die na een aantal weken toch niet meer zo soepel lopen. Het verdriet om het gebrek aan contact met naasten en om dierbare patiënten die overlijden. En ook de blijdschap om het gevoel van saamhorigheid en de wetenschap echt iets bij te kunnen dragen.

Een andere emotie die me steeds vaker opvalt in de verhalen van de dokters is schuldgevoel. 

Ze voelen zich schuldig omdat ze juist te weinig te doen hebben. Het hele land bedankt hen, maar ze hebben eigenlijk nog niet veel gedaan. Het normale werk ligt stil en de toestroom van mogelijke Corona-patiënten lijkt mee te vallen.

Ze voelen zich schuldig omdat ze niet kunnen of mogen werken. Ze zitten in hun zwangerschapsverlof, ze zijn thuis met een burn-out of ze hebben zelf Corona. Het wringt om ‘van de zijlijn’ te moeten toekijken.

Ze voelen zich schuldig omdat ze er niet voldoende kunnen zijn voor de kinderen die thuis les krijgen. Voor ouder(s) die alleen zijn en hulp nodig hebben. Voor een vriend of vriendin die het moeilijk heeft.

Ze voelen zich schuldig omdat ze hun patiënten niet de benodigde tijd en aandacht kunnen geven. Het is gewoon te druk. Aanraken mag niet en dat terwijl deze patiënten extra angstig zijn en juist nog meer geruststelling nodig hebben.

Het moeilijkst is misschien wel om hun naasten te moeten verbieden op bezoek te komen of zelfs afscheid te nemen…

Ook dit schuldgevoel is volstrekt logisch en normaal onder deze omstandigheden.

Dit schuldgevoel heeft alles te maken met de typische eigenschappen van dokters. In de wetenschappelijke literatuur worden zoal genoemd: intelligent, zorgzaam, betrokken, gevoelig, hoog verantwoordelijkheidsgevoel, hardwerkend, (zelf-)kritisch, onafhankelijk, autonoom.

Zoals wij in ons boek ‘Hart voor de dokter’ beschrijven zijn deze eigenschappen vaak al aanwezig in mensen die ervoor kiezen geneeskunde te gaan studeren. Tijdens de opleiding en in de medische werkomgeving worden deze nog eens versterkt.

Onder druk neigen we als mensen door te schieten in onze persoonlijke eigenschappen. Dan kan het zijn dat we als arts overbezorgd, oververantwoordelijk en overgevoelig raken. Dat we vinden dat we extra sterk, extra aanwezig en extra zelfstandig moeten zijn.

En als dat niet lukt (zelfs als dat onmogelijk of onnodig is) voelen we ons schuldig.

Wat kan je in dit geval helpen?

1. Ga na welke gedachte of overtuiging onder je (schuld)gevoel schuilt. ‘Ik moet er zijn voor mijn patiënten /voor de mensen om mij heen’, ‘Ik moet sterk zijn en het alleen kunnen’, ‘Ik mag geen fouten maken’.

2. Behandel je zelf op een zorgzame en warme manier. We leven in uitzonderlijke omstandigheden. Heel veel mensen (dokters) voelen zich nu angstig en onzeker, hebben het idee dat ze tekort schieten. Dit hebben we allemaal nog nooit meegemaakt.

3. Ga op zoek naar helpende gedachten die voor jou werken. ‘Ik doe wat ik kan, zo goed als ik kan’, ‘Ik voel me zo omdat ik een warm en zorgzaam persoon ben en graag wil helpen’, ‘Er is een grens aan wat ik kan doen’. ‘We doen belangrijk werk met z’n allen’. ‘De emoties die ik nu voel zijn normaal in deze omstandigheden’, ‘Ik ben niet de enige’. ‘Het is wat het is’.

Zou je het fijn vinden om deze stappen samen door te nemen?
Of om gewoon even je hart te luchten? 

Neem dan contact met mij op
voor een gratis ‘Lucht je hart sessie’. 

Warme groet, Marga

Een koel hoofd en een warm hart. Hoe doe je dat in corona-tijd?

Een koel hoofd en een warm hart. Hoe doe je dat in corona-tijd?

-Ik schrijf eerder een nieuw blog dan je van mij gewend bent. Dat heeft natuurlijk alles te maken met deze onwerkelijke, onzekere tijd. Ik geef je juist nu graag wat extra handvatten.

Misschien vind jij het heel fijn om wat tips te krijgen om goed voor jezelf te zorgen en zo goed mogelijk te blijven functioneren.

Misschien heb je er helemaal geen behoefte aan. Heb je wel wat anders aan je hoofd dan een nieuwsbrief te lezen.

Zo zijn we allemaal anders.

Zo blijven sommigen ‘cool’ onder stress, anderen worden juist heel onrustig en angstig. In de Corona-crisis die we nu allemaal meemaken is de stress extra groot. Een onzekere situatie van deze omvang hebben wij eigenlijk nog nooit meegemaakt. Het speelt zich voornamelijk af op het gebied van gezondheid en gezondheidszorg.Het gaat over leven en dood. Het kan heel bedreigend voelen.
En het is tegelijk je werk! Je wilt er ook voor mensen zijn, voor patiënten en de mensen die je lief zijn. Je hart warm houden. Juist nu!

Hoe ga jij om met de huidige situatie? Thuis en op je werk? Voel jij je goed, krijg je misschien wel energie van deze situatie? Vind je het lekker om nu juist in actie te komen? Plannen te smeden en de schouders eronder te zetten? Of voel je angstig en onzeker? Val je juist een beetje stil? Of zou je zelfs liever onder een deken willen kruipen en pas tevoorschijn komen als deze crisis is overgewaaid?

Het kan allemaal.

En het kan ook van dag tot dag, of zelfs van uur tot uur of van minuut tot minuut wisselen.

Emoties kun je onderverdelen in 4 hoofdgroepen: bang, boos, bedroefd en blij. 

Bang. Ik denk dat iedereen de afgelopen dagen en weken wel een keer bang is geweest. Hoe gaat dit aflopen? Welke gevolgen gaat dit hebben voor mij en mijn omgeving? Hoeveel mensen worden er werkeloos? Als ik maar niet heel erg ziek word of mijn ouders. Ik had er zelf vorige week veel last van. Deze week gaat het beter omdat ik van mezelf maar 3x per dag nieuws mag lezen. 

Als arts. Ben je misschien extra bang om besmet te raken.Of je gezin te besmetten. Misschien vraag je je wel af of je het wel aankunt als het (nog) drukker gaat worden of als je ingewikkelde beslissingen over leven of dood moet gaan nemen. Je bent bang machteloos te staan. Ik hoor van veel artsen dat ze met een knoop in hun buik rondlopen.

Boos. Zoveel mensen zoveel meningen. Sommige meningen roepen nu heel veel boosheid op. Ik was zelf enorm kwaad op een aantal politici die in deze tijd een slaatje proberen te slaan uit de onzekerheid en de ‘onderbuik’. Of domme uitspraken doen. Juist nu we zoveel mogelijk samen moeten werken.

Als arts. Ben je misschien wel heel boos dat zoveel mensen zich niets van de 1,5 meter afstand aantrekken, terwijl jij probeert zieke mensen op te vangen en beter te maken. Of ben je kwaad dat je onvoldoende beschermingsmiddelen hebt en dat er maar niets geregeld lijkt te worden voor jouw beroepsgroep of situatie.

Bedroefd. Ik voel me verdrietig als ik denk aan al die mensen in verzorgings- en verpleeghuizen of zelfs op de IC die nu geen bezoek meer mogen ontvangen. Of aan mensen die nu op plekken leven waar de gezondheidszorg niet zo goed is als hier. 

Als arts. Ben je misschien wel verdrietig dat je er even minder kunt zijn voor je kinderen of je ouders. Dat je geen bezoek kunt toelaten bij je patiënten. Of dat er iemand alleen is gestorven…

Dat zijn allemaal normale reacties op deze abnormale situatie.

Het helpt om je emoties te kunnen reguleren en je er niet door te laten overspoelen. Je wilt nu juist scherp en alert zijn. Je wilt goed en helder kunnen nadenken. Je wilt het hoofd koel houden. Je wilt vriendelijk en begripvol voor je patiënten en hun omgeving kunnen zijn. Je wilt compassie kunnen blijven voelen. Je wilt een warm hart houden. 

Wat kun je doen als er emoties opkomen? 

Hoe houd je je hoofd koel en je hart warm?

1. Benoem je emotie. ‘Name it and you tame it’. Door je emotie te benoemen neem je er iets meer afstand van en krijg je er meer grip op. ‘Oh, dit is angst’, ‘Wow, ik voel me boos’, ‘Dit maakt me verdrieitig’.

2. Laat de emotie er zijn. ‘Feel it and you can heal it’. Het liefst voelen we onaangename emoties niet en proberen we ze weg te drukken of te ontkennen. Juist door er even de ruimte aan te geven kan het gevoel makkelijker verdwijnen. Want ‘what you resist persists’.

3. Ga vriendelijk met jezelf om. Het is normaal om deze gevoelens te hebben. Het is geen teken van zwakte, maar een teken van menselijkheid. Er zijn er velen die zich net zo voelen als jij. Spreek jezelf toe zoals je bij een kind zou doen, vanuit mildheid, zorg en warmte.

Wat kun je doen als je overspoeld wordt door emoties?
Als je overspoeld wordt door emoties dan wordt je amgydala als het ware gekaapt en kun je niet meer nadenken . Deze oefening helpt je om snel tot rust te komen. Je kunt op elk moment meteen toepassen. Ook terwijl je bezig bent, terwijl je in je beschermende kleding aan het werk bent. Of juist voor of na je werk.

 

– Voel je voeten op de vloer. Waar raken je voeten de vloer? Waar voel je de meeste druk? Waar de minste?Dat doe je door met je aandacht naar je voeten te gaan. 

– Hoe voelen je voeten in je sokken, je schoenen?

– Beweeg een beetje van links naar rechts en daarna van voor naar achter. Maak kleine rondjes. Blijf met je aandacht bij je voeten.

– Begin langzaam een stukje te lopen (of doe deze oefening terwijl je van de ene plek naar de andere loopt!)

Tot slot is er nog een emotie die ik niet heb genoemd en dat is blijheid.
Het is prachtig om te zien welke creatieve initiatieven er in eens ontstaan. Hoeveel mensen er zijn die elkaar willen helpen en ondersteunen. Ik voel veel dankbaarheid dat we in zo’n goed georganiseerd land leven met een goede gezondheidszorg. 

Als arts. Merk je ineens wat er mogelijk is als de regels wegvallen. Als er gehandeld moet worden. Je doet betekenisvol werk dat er nu extra toe doet. Je maakt een verschil! Ik hoor van veel artsen dat ze nu een enorm teamgevoel hebben. Echt ergens samen voor staan en hier, hoe paradoxaal misschien, ook positiviteit en energie uit halen.

Blijf goed voor jezelf zorgen!
Hoe blijf je in deze hectische tijd als dokter overeind?

Hoe blijf je in deze hectische tijd als dokter overeind?

We leven momenteel in een ongelooflijk hectische tijd. De Corona-pandemie heeft effect op alle facetten van ons leven en het is onzeker wat de uiteindelijke gevolgen zullen zijn. Op de korte en op de lange termijn. Dit hebben de meesten van ons nog nooit meegemaakt.

Ook als artsen hebben we een crisis op deze schaal nog niet eerder meegemaakt.  

En veel artsen staan in de frontlinie. Zij moeten, samen met verpleegkundigen, laboranten en andere zorgverleners, de opvang en behandeling van de meest zieke mensen verzorgen. Ondertussen gaat de zorg voor andere patiënten waar nodig en mogelijk ook door.

Ze hebben een hogere werkdruk. Veel mensen hebben vragen. Protocollen moeten worden aangepast. Zorg moet op een andere manier worden geleverd en de veiligheid van alle patiënten en zorgverleners moet worden gewaarborgd.

 

Ze moeten beschikbaar zijn. Dienstroosters worden aangepast. Nascholingen worden afgelast. Vakanties en verloven worden ingetrokken of afgezegd.

Ze lopen een groter gevaar zelf ziek te worden. Ze komen in contact met besmettelijke patiënten. De beschermende middelen dreigen op te raken. Ze werken hard, raken vermoeid en hebben minder weerstand.

Daarnaast zijn ze ook gewoon mens en hebben ze een rol als moeder/vader, partner, dochter/zoon, vriendin/vriend, buurvrouw/buurman. Ze zijn bezorgd om de mensen om hen heen. Maken zich druk om hamsterende landgenoten. En hebben een menig over de aanpak van de overheid en het RIVM. We bevinden ons nu allemaal in een unieke, onzekere, stressvolle situatie.

En, ze zijn getraind in een medische cultuur van doorzetten en klaar staan, van niet zeuren maar doorgaan. Ze zijn nu nog meer dan anders geneigd alle tijd, aandacht en energie aan de zorg voor patiënten te geven. Extra diensten te doen en extra hard te gaan werken. Vooral rationeel te blijven en geen emoties toe te staan. En dat is heel begrijpelijk.

Hoe blijf je als arts in deze hectische tijd overeind?

Denk ‘En…en’ in plaats van ‘of….of’.

Zorg goed voor je patiënten EN zorg goed voor jezelf. Deze situatie is niet in een weekje over. Dit gaat een aantal weken (of misschien nog wel langer!) duren. Het wordt geen sprint maar een marathon. Dus: Eet en drink voldoende. Ga op tijd naar het toilet en naar bed. Als je klaar bent met werken ontspan dan ook echt. Dat kan ook door te gaan wandelen of een rondje te gaan hardlopen.

 

 

 

Of volg een online yoga-les. Bijvoorbeeld bij Yoga with Adriene kun je uit allerlei gratis yoga-lessen kiezen: van 5-10 minuten tot 45-60 min, van rustig tot pittig. En vaak hebben de lessen een thema: ‘mental focus’, ‘yoga for anxiety’, ‘yoga for lunch’. Er is voor elke situatie een geschikte les.

Werk hard EN sta af en toe even stil. We zitten in een crisissituatie, die nieuw voor ons is. We voelen ons het ene moment heel stevig en standvastig en het andere moment angstig en onzeker. Je bent eerst in staat heel praktisch allerlei dingen te regelen en beslissingen te nemen. Vervolgens ben je bang dat de snotneus van je kind of dat hoestje van je moeder het begin van Corona is. Dat is normaal. Dat is menselijk. Sta af en toe even stil bij hoe het met je gaat. Wees vriendelijk en geef jezelf erkenning voor wat je voelt. Spreek jezelf toe: ‘dit valt niet mee, ik doe, samen met vele anderen, wat ik kan’.

Neem de leiding EN vraag hulp. Als arts ben je vaak gewend verantwoordelijk te zijn en zo veel mogelijk alles zelf op te lossen. Deze eigenschap is in deze situatie ook heel handig. Je zult de leiding moeten nemen, knopen moeten doorhakken. Maar vraag ook hulp. Op het werk en thuis. Ik zag op LinkedIn dat ondersteunend personeel in het ziekenhuis aanbiedt maaltijden te regelen. Er zijn veel mensen, bijvoorbeeld in de horeca, die nu niet mogen werken en graag hun steentje bijdragen (bijvoorbeeld alsjijzorgtpasikop.nl/). Vraag hen boodschappen te doen of op te passen. Wat het ook maar is dat jou kan ondersteunen.

Het zijn spannende tijden EN het biedt mogelijkheden. Sommige mensen zijn ziek of hebben naasten die ziek zijn. Voor sommige mensen is de toekomst financieel ineens heel onzeker. EN er ontstaan allerlei initiatieven om elkaar te helpen. Er wordt meer gebruik gemaakt van e-health en e-learning. Het is in ieder geval goed voor het milieu…

Ik wens je hoe dan ook heel veel sterkte, wijsheid en (zelf-)compassie!!!

Wat als je een fout maakt of er iets (heel erg) mis gaat?

Wat als je een fout maakt of er iets (heel erg) mis gaat?

Ik leef nog steeds een beetje op een roze wolk na de geboorte van ons boek ‘Hart voor de dokter’. Het is echt een bijzonder moment. 

Het leven is helaas echter niet altijd leuk en bijzonder. Er gaat ook wel eens iets (goed) mis…

Fouten maken is menselijk. Ook voor een dokter.

Maar het voelt verschrikkelijk als er iemand overlijdt of (ernstige) schade ondervindt. Ten eerste natuurlijk voor de patiënt en diens omgeving. Maar ook, en daar wordt gelukkig steeds vaker bij stilgestaan, voor de zorgverleners die erbij betrokken zijn.

Mijn eerste fout maakte ik in de eerste weken van mijn huisartsenopleiding. Een dame van rond de 40 had al ruim een week wisselende pijn linksonder in de buik. Ze was niet ziek en de buik was soepel. Ze had de laatste weken moeite met haar ontlasting. Mijn diagnose: buikpijn bij obstipatie. ’s Nachts werd ze opgenomen met een EUG…

Toen ik het de volgende dag hoorde kon ik wel door de grond zakken: hoe had ik dat nu kunnen missen? Wat erg voor haar! Als ze nu nog maar zwanger kan worden. Hoe kan ik haar onder ogen komen? Wat ben ik een slechte dokter. Misschien kan ik wel nooit huisarts worden.

Diezelfde avond hadden we vergadering met de huisartsengroep. Van de huisarts die haar uiteindelijk ’s nachts had laten opnemen kreeg ik de volle laag: Hoe had ik dat nu kunnen missen? Een EUG hoort bij vruchtbare vrouwen met buikpijn altijd in de DD te staan!

Mijn schaamte en schuldgevoel vermenigvuldigden zich ter plekke tot onmeetbare proporties…

En nu ik het opschrijf, schaam ik me weer. Wat zullen jullie van me denken als je dit leest? Wat een stomme fout!

Mijn opleider bleef kalm en met hem besprak ik de casus en de leerpunten. Er was geen aandacht voor hoe ik me voelde. Dat had ik ook niet verwacht. En ik vond het ook terecht: had ik maar niet zo stom moeten zijn.

Mijn collega’s in de opleiding waren gelukkig wel meer ondersteunend: ‘Het was wel een atypische casus’, ‘Dat had mij ook kunnen overkomen’, ‘We maken allemaal fouten’. Ja, maar dit had ik niet mogen missen!

Een paar weken later had ik een gesprek met de patiënte en haar man. Ze waren inmiddels wat bijgekomen van de schok. Ze waren eigenlijk best begripvol en waardeerden het gesprek en mijn excuses. Pfffewwww, wat voelde ik me opgelucht… En gelukkig hadden ze een klein jaar later een gezonde baby.

Een medische fout loopt niet altijd zo af. Er kan blijvende schade of beperking zijn. Patiënten of hun naasten kunnen boos en verwijtend zijn en blijven. Het kan zijn dat er een calamiteit bij de inspectie moet worden gemeld. En het is ook mogelijk dat er een tuchtzaak volgt.

Vaak is het niet eens zo dat er een fout is gemaakt, maar dat er een complicatie optreedt, dat er gewoon iets niet goed afloopt of dat een patient om welke reden dan ook een klacht indient.

Wat het ook is, het raakt ons hoe dan ook als arts en als mens. We willen mensen beter maken, niet zieker. We zijn kritisch op onszelf, we voelen ons schuldig, we schamen ons.

Dat is heel normaal!

Ruim 80% van alle zorgverleners maakt in zijn of haar leven een patiënt-veiligheid incident mee. Het overkomt ons dus eigenlijk allemaal wel een keer! Er wordt in de literatuur ook wel gesproken van de ‘second victim’. De zorgverleners die betrokken zijn bij het incident ervaren ook ‘schade’. Ze lijden ook onder het gebeurde. De duur en de ernst van hun klachten nemen toe naarmate de afloop voor de patiënt ernstiger is en als er een klacht of rechtszaak volgt.

Belangrijk is wat er daarna gebeurt. Heb je de tools om met alle gevoelens om te kunnen gaan? Kun je je emoties erkennen en vriendelijk voor jezelf zijn? Heb je steun van mensen om je heen? Kun je bij een collega terecht? Durf je hulp te vragen? Als er iets te leren valt, welke lessen neem je mee? 

Dan kan het heel ondersteunend en behulpzaam zijn om contact te hebben met een ‘peer supporter’. Een collega die weet hoe het is om dit mee te maken en die een luisterend oor biedt. Bij wie je je verhaal kwijt kunt en die de kanalen voor eventuele verdere hulp kent. En die getraind is om peer support te kunnen bieden.

Veel artsen zijn nog niet bekend met deze vorm van ‘eerste hulp’, hoewel er inmiddels 36 ziekenhuizen en instellingen aangesloten zijn bij het leernetwerk peersupport. Artsen in de eerste lijn of voor wie geen peer support is geregeld, kunnen sinds enkele maanden gebruik maken van het peer support platform van de VvAA. 

Wees vriendelijk voor jezelf en praat met een collega die je vertrouwt of maak gebruik van ‘Peer Support’ als je te maken hebt (gehad) met een medisch incident, een fout of een gebeurtenis die je heeft geraakt en die je mogelijk belemmert in je functioneren.

Het verband tussen een tefalpan en jouw gezondheid

Het verband tussen een tefalpan en jouw gezondheid

Geen zorgen, dit is geen reclame voor het bakken in een tefalpan 😉

Maar het is wel van belang voor jouw gezondheid!

Het nieuwe jaar is alweer een paar weken oud. Het normale leven met alle dagelijkse drukte, vergaderingen, diensten en andere verplichtingen is weer op gang gekomen. Je hebt misschien goede voornemens gemaakt en die, zoals gewoonlijk alweer losgelaten. Je was lekker uitgerust van de vrije dagen rond de kerst en voelt nu alweer de stress en vermoeidheid toenemen. Het leven van een dokter is Nederland is best pittig. En we zien vooral wat er niet goed gaat.

Waarom is dat? Waarom staan de kranten bijvoorbeeld vol met negatieve berichten in plaats van positieve? Wat maakt dat we wakker liggen van een kritische opmerking maar nooit van een compliment? Waarom zien we vooral de afwijzende blik van die ene collega, maar niet de vriendelijke gezichten van de tien anderen tijdens een presentatie of een overdracht?

Bad is stronger than good.

Het negatieve heeft meer impact op ons dan het positieve. Dat wordt ook wel de negativity bias genoemd.

Of zoals Rick Hanson, psycholoog het omschrijft: het negatieve plakt aan ons als klittenband. Het positieve glijdt van ons af als een druppel olie van een tefalpan. Ons brein vertoont meer elektrische activiteit als we iets negatiefs zien of meemaken dan als het iets positiefs is.

Zoals als altijd als er iets in ons brein zo werkt heeft dat op  de een of andere manier een evolutionair voordeel. In dit geval is het voor onze overleving belangrijker gespitst te zijn op gevaar dan op plezier. Het is belangrijker niet gegeten te worden dan te eten. Dus we moeten alerter zijn op de sporen van aanwezigheid van een leeuw dan van die heerlijk zoete bessen. Het helpt om vriendelijk voor elkaar te zijn en samen te werken, maar één boos, verongelijkt persoon kan de hele stam verraden aan een vijandige buur.

Het is weer een voorbeeld van ons oude brein dat moet functioneren in een nieuwe wereld. Tegenwoordig zijn er veel minder reële, echt levensbedreigende gevaren, maar ons brein scant nog steeds vooral op negatieve zaken.

Dat geldt ook voor hoe we naar onszelf kijken. We zijn geneigd te zien wat we niet goed hebben gedaan, wat we zijn vergeten, wat we hebben gemist. We geven onszelf op onze kop voor een snauw naar onze kinderen, die reep chocola die we niet helemaal op zouden eten en het gesprek met een patient dat niet helemaal goed ging.

We onthouden niet wat er allemaal goed ging. Die weduwe die zo blij was met de goede begeleiding van haar man. De lol die je met je kinderen had toen jullie samen gingen dansen. Hoe je helemaal opgaat in het paardrijden waar je na jaren weer mee bent begonnen.

Terwijl de focus op het positieve, wat wel goed gaat, wat je wel kan, waar je blij van wordt, je veel beter helpt om je doelen te bereiken dan het omgekeerde. Je zit lekkerder in je vel, je bent gezonder en je kunt beter omgaan met de moeilijkheden die het leven nu eenmaal met zich meebrengt.


Dat heeft te maken met het verschil in effect van negatieve en positieve focus en emoties in ons brein. Negatieve emoties zorgen voor stress en een vernauwde blik. Ons gevaarsysteem gaat aan, we kunnen niet meer zo goed nadenken. Positieve emoties daarentegen zorgen voor kalmte en een een open blik. We zijn in staat helder na te denken, we zien meer mogelijkheden, we kunnen lastige situaties slimmer en sneller oplossen. Dit is de broaden-and-build-theory van Barbara Fredrickson. Omdat het effect van negativiteit zo sterk is moeten we ‘extra’ positiviteit inzetten om het effect te neutraliseren.

Dit principe kunnen we ook inzetten voor de manier waarop we met onszelf omgaan. Onszelf met vriendelijkheid en mildheid, met een positieve houding benaderen, levert veel meer op dan kritiek en negativiteit! 

Hoe doe je dat dan? 

Een manier om vriendelijker voor jezelf te zijn is je af te vragen wat je tegen een goede vriend of vriendin zou zeggen?

     Een andere manier is om het boek  Hart voor de dokter, met zelfcompassie aan het werk’ van Mila de Koning en mij te lezen.

      Via deze link kun je het boek bestellen 

 

Heb je toch behoefte aan meer informatie, ‘onderdompeling’ en begeleiding?

Dan nodig ik je van harte uit om mee te doen aan ‘Mind You’ een 3-daagse zelfcompassie-retraite.